Twaalf stenen, dertien ongelukken

Hallo allemaal,

Het is een week van ongelukken geweest. Gelukkig niet persoonlijk maar we hebben veel ‘verkeersslachtoffers’ gezien in de kliniek. Door de slechte weg, door auto’s of motoren die mankementen hebben of simpelweg door een inschattingsfout gebeuren er regelmatig ongelukken. Ik zal nooit het moment vergeten toen Anne-Marie, Fre Jal en ik terugreden naar Passe Catabois nadat we een terminale HIV-patiënt hadden thuis gebracht. Het was tijdens daglicht al een moeilijke tocht en in het donker werd het helemaal spannend; opduikende kraters in de weg, ezels zonder achterlicht en sluw bochtenwerk. Tussen neus en lippen door zei Anne-Marie: ‘Weet je dat de meeste missionarissen omkomen niet tijdens hun werk maar in het verkeer?’ ‘Hartelijk dank voor het NU delen van die informatie…..’ was toen mijn reactie. Je went aan de slechte zand- en stenenwegen met of zonder modder. Hier in het Noordwesten van Haïti zijn geen asfaltwegen en op het platteland zijn veel plekken waar geen auto of motor kan komen doordat er simpelweg alleen een soort ezelpad is.

Doordat men niet hard kan rijden valt de schade en het letsel vaak mee. Een veel voorkomende verwonding is een brandwond door de uitlaat van de motor aan de binnenkant van het onderbeen. Maar de afgelopen twee weken zagen we helaas grotere verwondingen. Een taptap (een pickup-auto volgestouwd met mensen en aanverwante artikelen) schoot heuvelaf door zijn remmen en veel mensen werden eruit geslingerd. Er liggen een aantal mensen met botbreuken waaronder een schedelfractuur in La Point en wij zagen een aantal lopende gewonden met schaafwonden en rugklachten. Twee motoren klapten op elkaar en we mochten aan het hechten. Een motor verloor de macht over het stuur, ook door slechte remmen, en de chauffeur had een nare hechtwond onder zijn knie. Na een week werd hij met een bed naar het ziekenhuis teruggebracht. Zijn knie was dik en gezwollen en hij kon zijn been niet meer buigen. Dit was waarschijnlijk door een wondinfectie, ondanks de profylactische antibiotica die we al hadden gegeven, en doordat hij na het ongeluk zijn been niet meer had bewogen. Met instructies voor wondverzorging en mobiliseren, antibiotica en een hart onder zijn riem ging hij weer naar huis. Maar het naarste was een 18-jarige jongen die lopend in Port de Paix was aangereden door een motor. Hij kwam na 10 dagen bij ons in de kliniek. De linkerkant van zijn gezicht was enorm opgezwollen en pus lekte uit zijn mond/keel. Hij kon niet meer praten. Waarschijnlijk heeft hij een bovenkaak/jukbeenbreuk. In Nederland wordt dit, denk ik, met plaatwerk gerepareerd maar hier kan ik niets voor hem doen. Ik heb hem antibiotica gegeven en pijnstilling, de rest is bidwerk.

Ondanks dat alle motor/autochauffeurs de staat verzekeringsgeld betalen kunnen ze geen beroep doen op schadevergoeding. En geen mens die een ziektekostenverzekering heeft want dat bestaat hier niet! Dat betekent dus dat de chauffeur bij een ongeluk de verantwoording voor de ziektekosten (of begrafeniskosten..) van zijn passagiers draagt. Voor veel is dit niet op te brengen. De chauffeur van de motor die de jongen had aangereden had zijn motor achtergelaten en het op een rennen gezet. Waarschijnlijk ook omdat bij een ongeluk de omstanders soms zo verhit raken dat ze de chauffeur aanvallen. Het is dan beter voor een chauffeur om weg te rennen naar het politiebureau en met politie terug te gaan naar de plek van het ongeval. Of weg te rennen en hopen dat men niet weet wie je bent en zo ontkom je aan een grote rekening. Van een kale kip valt echter niet te plukken en soms kan een ongeluk de toekomst van iemand flink in duigen laten vallen. Als je probeert om met je motor geld te verdienen en misschien op een goede dag je met 50 dollar winst naar huis gaat dan is de ziekenhuisrekening van een paar duizend dollar niet op te brengen. De politie kan je oppakken en je voertuig in beslag nemen waardoor je niet kunt werken om geld te verdienen voor de vergoeding (en de steekpenningen voor de politie). Soms verdwijnen mensen volledig na betrokken te zijn geweest bij een ongeval. Omdat ze niet kunnen/willen betalen. Dan is onderduiken veiliger dan wachten op de wraak van de familie van het slachtoffer. Voor het slachtoffer die geen beroep kan doen op de veroorzaker van het ongeluk is het ellendig. De 18-jarige jongen mist waarschijnlijk een jaar school en zijn familie moet overal om geld vragen om de ziektekosten te kunnen betalen. En dan mogen we hopen dat hij niet overlijdt ten gevolge van de grote infectie. Wat mogen wij dankbaar zijn voor alle sociale voorzieningen en verzekeringen in het westen. Om hem te helpen heb ik hem alle medicijnen gratis gegeven maar dat is maar een kleine bijdrage in het grote leed na dat ene moment waarin zijn leven veranderde.

Maar we eindigen met een vrolijke noot. Ik zag een man in de kliniek. Hij had een vergroot scrotum en het leek óf een hydrocel (waterzak) óf een chocoladecyste (klinkt leuker dan het is). Ik vroeg aan hem hoelang hij de zwelling in zijn scrotum had. Zijn dochter die erbij was antwoordde voor hem: “Hij heeft er de laatste 4 kinderen mee gemaakt.” Dat was voor mij nu niet echt een duidelijke tijdsperiode maar het gaf in ieder geval aan dat het een aantal jaren was!

En dan de man met een wel erg dramatische ziekte. Iedere keer als hij zijn rechterarm hoog optilde dan moest hij boeren! Gelukkig ken ik hem al enige tijd als een suikerpatiënt en kon ik hem heel hard uitlachen! Lichtelijk beschaamd gaf hij toe dat zijn ziekte nu niet echt levensbedreigend was!

Groeten, Jacqueline